Kościół parafialny w Starym Wiśniczu jest jedną z ciekawszych świątyń w naszym regionie. Obecny, pod wezwaniem św. Wojciecha, został wzniesiony na miejscu starego, drewnianego kościółka, pochodzącego być może jeszcze z XIII w. Ta pierwsza świątynia nosiła wezwanie św. Katarzyny i była centrum życia religijnego parafii wiśnickiej odnotowanej po raz pierwszy w spisach Świętopietrza z roku 1325. Pierwsza wzmianka o kościele pochodzi natomiast z roku 1360. Opiekunami kościoła byli wtedy Kmitowie z Wiśnicza, którzy początkowo w podziemiach świątyni chowali członków swojego rodu.

Dzisiejsza fara starowiśnicka została wybudowana przez Piotra Kmitę jako okazały kościół dworski i konsekrowana 30 września 1545 r. Kmita pragnął nadać kościołowi wpływowe stanowisko nad całą okolicą, dlatego też, na jego życzenie w 1539 r. parafia wiśnicka została podniesiona do godności prepozytury, do której włączono parafie w Łapczycy, Brzeźnicy i Chronowie. Kościół i parafia była dobrze uposażone - oprócz pobierania dziesięcin z okolicznych wsi i folwarków, plebani wiśniccy posiadali własną rolę, karczmę , stawy rybne (poniżej kościoła). Przy kościele działało bractwo św. Anny, mieściła się także szkoła parafialna oraz przytułek dla ubogich.

W XVI wieku kościół starowiśnicki był jednym z najlepiej wyposażonych w okolicach Bochni. W kościele znajdowało się 7 bogato zdobionych ołtarzy, wielka liczba paramentów liturgicznych, płaszcze i ornaty zdobione złotem i perłami oraz zasobny księgozbiór liturgiczny. Okres świetności kościoła jak i całej parafii trwał do 1620 r., kiedy to założono parafię i oddano do użytku kościół w Nowym Wiśniczu. Mimo utrzymania godności prepozytury, kościół i parafia starowiśnicka w znacznym stopniu utraciły hojną opiekę panów na Wiśniczu, którzy swoje zainteresowanie skupili na farze i kościele klasztornym w Nowym Wiśniczu. 

Architektura

Zachowana do dzisiaj bez większych zmian budowla, zaskakuje nietypowymi rozwiązaniami architektonicznymi. Bryła na pierwszy rzut oka jest gotycka - strzelista, opięta szkarpami, z wieżą i dekoracją szczytu należącymi do stylu późnogotyckiego. Zastanawia jednak nietypowy układ kościoła, w którym nie ma właściwego prezbiterium, lecz występuje jedna prostokątna sala, po bokach której umieszczono piętrowe loże dla fundatora świątyni i jego rodziny. Zdaniem historyków sztuki ów nietypowy układ kościoła podobny jest do wnętrz świątyń ewangelickich. Inna natomiast hipoteza zakłada, że ów układ kościoła nawiązuje do słynnej późnogotyckiej sali audiencjonalnej na zamku królewskim w Pradze, gdzie Kmita zapewne niejednokrotnie przebywał w czasie sprawowanych w Czechach misji dyplomatycznych.

Najcenniejsze zabytki jakie się zachowały to:

• rzeźba św. Anny Samotrzeć, pochodząca z początków XVI wieku. i należąca do kręgu wpływów sztuki stwoszowskiej
• późnogotycki krucyfiks przechowywany obecnie w Muzeum Narodowym w Krakowie
• renesansowe tabernakulum ścienne z 1544 r. z inicjałami Piotra Kmity
• sklepienie kolebkowe pokryte siecią żeber gotyckich
• fragmenty renesansowych polichromii
• ołtarz główny z obrazem przedstawiającym adorację Matki Bożej przez Św. Annę i Św. Wojciecha. Obraz jest dziełem samego Jana Matejki oraz jego przyjaciela Floriana Cynka, a został wykonany w 1890 roku na zamówienie ówczesnego proboszcza księdza Wincentego Wąsikiewicza
• XVIII-wieczne obrazy św. Katarzyny i św. Mikołaja
• kamienna chrzcielnica z XVII w.
• pęknięty dzwon, ufundowany przez Kmitę w 1545 r. i ozdobiony herbem i inicjałami fundatora, a także jego dwóch kolejnych żon

Ciekawostki

Bogate wyposażenie wiśnickiego kościoła w szaty, księgi i paramenty liturgiczne nie przetrwało do naszych czasów, ponieważ padło ofiarą nieznanych złodziei w roku 1759.
Wg legend i podań ludowych (nie mających jednak nic wspólnego z prawdą historyczną), na miejscu gdzie zbudowano kościół, kazania miał głosić św. Wojciech, wędrujący na dwór Bolesława Chrobrego. Na pamiątkę tego wydarzenia wiśnicki kościół nosi wezwanie św. Wojciecha.

Jako pierwszy architekturę i wyposażenie kościoła starowiśnickiego opisał krakowski architekt i historyk sztuki Władysław Łuszczkiewicz w 1896 r.