Kamień Grzyb w Połomiu

"Kamień Grzyb" to ciekawy i jednocześnie zagadkowy obiekt przyrody nieożywionej znajdujący się na terenie Wiśnicko-Lipnickiego Parku Krajobrazowego. Położony jest na terenie wsi Połom Duży, na północnym stoku wzgórza Bukowiec o wysokości 380 m n.p.m., w zagłębieniu terenu powstałym w wyniku erozji. 

Rezerwat został utworzony dla zachowania fragmentu buczyny karpackiej oraz skały z piaskowca istebniańskiego o kształcie grzyba, wysokości 7 m, obwodzie czapy 26 m i obwodzie trzonu 17 m. W rzeczywistości obiekt składa się z dwóch skał – druga to duży oderwany głaz, z zagadkowymi napisami i znakami.

łacińskie imiona zakonników na skaleNa trójkątnej płycie i czapie grzyba można odczytać kilka łacińskich wyrazów i cyfr. Są to imiona zakonników z pobliskiego klasztoru karmelitów w Wiśniczu. Mimo upływu czasu i postępującej dewastacji ze strony "pseudoturystów", można odczytać m.in. słowa Frater (brat - przyp. J.P) Ronald, Wilhelmus, Gregorius, Makar, Bernard, Adam i inne. Zdaniem St. Fischera można też było odczytać 45 lat temu daty - A. 1706, A. 1720. Napisy na trójkątnej płycie są odwrócone. Najprawdopodobniej stanowiła kiedyś całość z kamiennym grzybem. Wskazuje na to również jej kształt. Wygląda więc na to, że pomimo bardzo surowej reguły zakonnej, braciszkowie na początku XVIII w. odwiedzali to urocze miejsce i zostawili dla potomnych ślad po swojej zakonnej egzystencji w formie skalnego "graffiti". A jeszcze w połowie XVII w. ich dobrodziej Stanisław Lubomirski (1583 - 1649), miał powiedzieć królowi Władysławowi IV w czasie jego wizyty w wiśnickim zamku, że nawet na drodze z zamku do klasztoru nigdy żadnego zakonnika nie widział...

Zagadkowy znak Triksele na skaleWśród skalnych napisów można też zauważyć zagadkowy znak triskelionu (inna nazwa triksele), czyli trzech spiral (ślimacznic) w kole. Taki znak zaliczany jest do magicznych symboli solarnych, stosowanych przez ludy starożytne a także Celtów. W średniowieczu był to jeden ze znaków okultystycznych. Obecnie jest często wykorzystywany na talizmanach chroniących przed złem. Kto i po co wyrył go na skale? Czy pochodzi z czasów napisów braci zakonnych (początek XVIII w.) czy z późniejszego okresu? A może,  znak ten symbolizował Trójcę Przenajświętszą i mógł zostać wyryty przez zakonników podobnie jak krzyż na górze skały?

Skała ma też swoją legendę. Podobno diabeł usiłował zniszczyć kościół i klasztor w Nowym Wiśniczu rzucając na ziemię wielki kamień, lecz pianie koguta udaremniło ten zamiar. Kamień upadł w pobliskim lesie i tkwi tam do dzisiaj. Warto odwiedzić te miejsce w trakcie letnich czy jesiennych wędrówek po ziemi bocheńskiej.